Postaci świętych w formie materialnej

Adoracja świętych nie jest typową dla całej wiary chrześcijańskiej praktyką. To właściwość głównie Kościoła Katolickiego oraz Kościoła Prawosławnego. Przyznanie statusu świętego osobie jest określoną odmianą uczczenia jego wysiłków i pokazania go jako wzór dla innych. Trzeba przy tym wskazać uwagę, że kult świętych wystąpił niejako oddolnie, w pierwszych wiekach rozprzestrzeniania się Chrześcijaństwa. Nie każdorazowo ekspansja ta miała kierunek zupełnie przyjazny, co nie wypływa jednak z wyrazu religii jako takiej natomiast politycznych planów monarchów, którzy rozpowszechniali tę wiarę we własnych państwach, a których światopogląd oraz ideologia były nadal na wskroś pogańskie.

Podobnie było z początkowymi wyznawcami. Aczkolwiek Kościół zazwyczaj starał się utrzymać jednolity porządek religii to jednak ludzie, którzy przyzwyczajeni byli do dotychczasowych obrządków przenosili swoje postępowania na nową religię. Chrześcijaństwo jest wiarą o zgoła mentalnym charakterze, pomimo to pionierscy wyznawcy pożądali określonych fizycznych objawów religii. Funkcję taką realizowały dewocjonalia. Wyrażenie dewocjonalia czerpie z łac. „devotus”, czyli poświęcony. Za sprawą dewocjonaliów pierwsi chrześcijanie w Europie umieli w przystępniejszy sposób czcić nową religię.

Analogicznie sprawa się ma ze świętymi. W epoce pogaństwa za każdą strefę życia odpowiadał inny bożek. Uczynienie świętych opiekunami poszczególnych sfer egzystowania w pewnym wydźwięku odnosi do tych tradycji. Łatwiej było komuś kto miał mnóstwo bogów połączyć niektóre dziedziny egzystowania z określoną postacią świętego aniżeli z wszechmocnym Bogiem, jaki jest niewidoczny i odpowiada za wszystko. Ludzie potrzebowali określonej wizualizacji dla swej nowej religii i taką rangę jęły realizować figurki świętych. 

Dewocjonalia wespół ze statuetkami świętych były postrzegalnymi obiektami, na których wygodnie było skoncentrować koncentrację w trakcie modlitwy. Takie porządki utrwaliły się w obrzędowości i równorzędną misję wypełniają dewocjonalia i figury świętych aktualnie, mimo że w zasadzie moglibyśmy się bez nich obyć. Wzorce kulturowe pozostają w nas niemniej na tyle intensywnie, iż ciągle korzystamy z dewocjonaliów i figur świętych w trakcie sprawowania rytuałów sakralnych.

Od epoki Odrodzenia kiedy to twórcy odzyskali w końcu wprawę antycznych mistrzów rekwizyty takie stawały się coraz idealniejsze i aktualnie zabytki sakralne są najurodziwszymi przykładami sztuki nowożytnej. Jakże ubogie było by nasze dziedzictwo kulturowe gdyby nasi przodkowie nie potrzebowali dewocjonaliów i figur świętych do celebrowania obrządków obrzędowych...